Młodzież popełnia coraz mniej przestępstw. Naukowcy opisali przyczyny tego zjawiska

16 października 2025, 09:56

Kryminolodzy Dietrich Oberwittler z Instytutu Maxa Plancka i Robert Svensson z Uniwersytetu w Malmö donoszą, że od lat 90. ubiegłego wieku w wielu krajach rozwiniętych doszło do znaczącego zmniejszenia przestępczości wśród młodzieży. Zdaniem badaczy przyczynami takie stanu rzeczy są mniejsze spożycie alkoholu, spędzanie mniej czasu z rówieśnikami oraz większy nadzór rodziców.



Windows 10 odchodzi - czy to dobry moment, aby przejść na MacBooka z Apple Silicon?

15 października 2025, 17:54

W październiku 2025 roku Microsoft oficjalnie zakończy wsparcie techniczne dla systemu Windows 10. To wydarzenie będzie miało ogromny wpływ na miliony użytkowników komputerów na całym świecie. Brak aktualizacji bezpieczeństwa i wsparcia oznacza, że korzystanie z Windowsa 10 stanie się coraz bardziej ryzykowne. Wielu użytkowników będzie zmuszonych do wyboru – albo przejść na Windows 11 (jeśli ich sprzęt spełnia wymagania), albo poszukać alternatywy. Jedną z najciekawszych opcji stają się MacBooki z procesorami Apple Silicon.


Uczeni pracują nad spowolnieniem pogorszenia wzroku wraz z wiekiem

15 października 2025, 08:07

Profesor Dorota Skowrońska-Krawczyk i jej zespół z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Irvine, we współpracy z Polską Akademią Nauk oraz Uniwersytetem Zdrowia i Medycyny z Poczdamu opracowała potencjalną nową metodą zapobiegania pogarszaniu się wzroku wraz z wiekiem. Ich prace mogą przyczynić się też do poprawy funkcjonowania układu odpornościowego oraz walki z nowotworami. Wyniki swoich badań uczeni omówili na łamach Science Translational Medicine.


Dlaczego legendarny Endurance zatonął? Shackleton wiedział o jego licznych słabościach

7 października 2025, 08:20

Dramatyczna wyprawa Ernesta Shackletona to jeden z najsłynniejszych epizodów badań polarnych. Jego statek Endurance został zmiażdżony przez lody Antarktyki i zatonął w listopadzie 1915 roku. Był uważany za najbardziej wytrzymały statek polarniczy swoich czasów. Profesor mechaniki ciała stałego i inżynierii morskiej Jukka Tuhkuri z Aalto University, jeden z najwybitniejszych badaczy mechaniki lodu, odkrył, że Shackleton wiedział, iż Endurance posiada poważne wady konstrukcyjne, przez które jest mniej wytrzymały na nacisk lodu.


Co zamiast „wycinania DPF”? Legalne alternatywy: diagnostyka, czyszczenie, regeneracja

6 października 2025, 15:16

Jeszcze kilka lat temu „wycinanie DPF” było jednym z popularniejszych sposobów radzenia sobie z zapchanym filtrem cząstek stałych. Jednak dziś kierowcy powinni mieć świadomość, że takie rozwiązanie nie tylko jest nielegalne, ale również grozi poważnymi konsekwencjami - od problemów podczas przeglądu technicznego po wysokie mandaty. Co zatem zrobić, gdy na desce rozdzielczej pojawia się kontrolka filtra?


Badania próbki sprzed 50 lat każą na nowo przemyśleć chronologię historii Księżyca i Ziemi

1 października 2025, 09:00

Gdy w w połowie grudnia 1972 roku astronauci misji Apollo zbierali na Księżycu próbki, nie mieli pojęcia, że ponad 50 lat później jedna z nich – oznaczona numerem 76535 – zmieni nasze rozumienie historii Srebrnego Globu. Materiał powstał niemal 50 kilometrów pod powierzchnią Księżyca, jednak nie nosi śladów gwałtownego oddziaływania sił, które powstają, gdy skały z dużej głębokości są wyrzucane na powierzchnię. Zagadka 76535 intrygowała naukowców od dekad. Zdaniem niektórych specjalistów, materiał ten znalazł się na powierzchni w wyniku potężnego uderzenia, które utworzyło największy księżycowy krater, Basen Biegun Południowy-Aitken.


Użycie domowych magazynów energii jako zasilania awaryjnego podczas przerw w dostawie prądu: Wszystko, co musisz wiedzieć

30 września 2025, 16:34

Przerwy w dostawie prądu to coś więcej niż tylko niedogodność — mogą zakłócić pracę, zagrozić bezpieczeństwu żywności, wpłynąć na działanie urządzeń medycznych, a nawet stwarzać ryzyko dla bezpieczeństwa domowego. Wyobraź sobie próbę pracy zdalnej, gdy przestaje działać internet, albo utratę leków wymagających chłodzenia podczas blackout’u.


Niezwykła czaszka z Lozanny nie należała do Inków

22 września 2025, 07:44

W Kantonalnym Muzeum Archeologii i Historii w Lozannie znajduje się ludzka czaszka, o której sądzono, że należała do przedstawiciela ludu Inków. Przeprowadzone właśnie analizy pokazały, że pierwotna identyfikacja jest błędna, a czaszka jest znacznie bardziej niezwykła, niż wcześniej sądzono. Jej analizy podjęli się niedawno muzealni specjaliści oraz naukowcy z Uniwersytetu w Bernie i Centre Universitaire Romand de Médecine Légale (CURML) w Genewie.


Starożytny Egipt: policyjny gwizdek sprzed 3500 lat

17 września 2025, 10:33

W staroegipskim Achetaton (obecnie Amarna), mieście założonym ok. 1347 roku przed naszą erą przez Echnatona, który zbudował tam swoją stolicę, znaleziono policyjny gwizdek z krowiej kości. Niezwykły artefakt został odkryty w Stone Village, położonej na peryferiach wiosce robotników, a jego istnienie to wsparcie dla poglądu, że miejsce to – ze względu na bliskość królewskich grobowców, przy budowie których pracowali robotnicy – podlegało ścisłej kontroli policyjnej. To pierwszy egipski gwizdek znaleziony w kontekście najwyższej władzy i ważny zabytek, który da specjalistom wgląd w technologie obróbki kości stosowane w II tysiącleciu p.n.e. w państwie faraonów.


Aż 33% chorych wybiera „świadomą ignorancję” i unika informacji o swoim stanie zdrowia

29 sierpnia 2025, 10:29

Wczesna diagnoza jest często kluczem do wyleczenia wielu chorób. Jednak wiele osób nie korzysta z możliwości badań przesiewowych, nie idzie do lekarza gdy zauważy niepokojące objawy, nie bada się pod kątem ewentualnego nawrotu choroby czy pogorszenia stanu zdrowia. W bardzo wielu krajach takiego postępowania nie można tłumaczyć brakiem informacji czy wysokimi kosztami, gdyż informacje są powszechnie dostępne, a koszty pokrywane przez publiczne systemy opieki zdrowotnej. Z badań Instytutu Rozwoju Człowieka im. Maxa Plancka wynika, że aż 33% ludzi wybiera coś, co badacze nazwali „świadomą ignorancją”, ludzie ci nie chcą wiedzieć o poważnej chorobie, nawet jeśli mogą być chorzy.


Zostań Patronem

Od 2006 roku popularyzujemy naukę. Chcemy się rozwijać i dostarczać naszym Czytelnikom jeszcze więcej atrakcyjnych treści wysokiej jakości. Dlatego postanowiliśmy poprosić o wsparcie. Zostań naszym Patronem i pomóż nam rozwijać KopalnięWiedzy.

Patronite

Patroni KopalniWiedzy